Türkiye’de çevre dostu üretim ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için geçtiğimiz günlerde önemli bir adım atıldı: Yeşil Dönüşüm Destek Programı. Bu program, çevresel etkileri azaltmayı ve kaynakları daha verimli kullanmayı amaçlayan yatırımları desteklemeyi hedeflemektedir..
Yeşil dönüşüm, çevresel etkileri azaltma ve sürdürülebilirliği artırma amacıyla işletmelerin uyguladığı kapsamlı bir değişim sürecidir. Bu bağlamda, Yeşil Dönüşüm Destek Programı, işletmelere bu süreçte rehberlik eden ve destekleyen bir çerçeve sunmaktadır.
Amaç ve Kapsam
Yeşil Dönüşüm Destek Programı’nın temel amacı, Türkiye’de döngüsel ekonomi yaklaşımına uygun, doğal kaynakları koruyan ve düşük karbonlu üretim yöntemlerini teşvik etmektir. Bu destek, iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlarken, aynı zamanda kaynak verimliliğini arttırmayı da hedeflemektedir. Program, yatırımcıların başvuruları, projelerin değerlendirilmesi, izlenmesi ve gerekli revizyon süreçlerini kapsayan kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır.
Başvuru ve Değerlendirme Süreci
Program, yalnızca imalat sanayinde faaliyet gösteren Türkiye’de yerleşik sermaye şirketlerine açıktır. Başvuruların, Bakanlık tarafından belirlenen çağrı koşullarına uygun olarak yapılması ve bu süreçte yeşil dönüşüm ekibinin oluşturulması gerekmektedir. Başvurular, yol haritası raporları ile desteklenmelidir. Bu rapor, yatırımcının yeşil dönüşüm stratejilerini ve projelerini içeren detaylı bir plan sunar. Yeşil dönüşüm ekibi de yol haritası raporlarının hazırlanması noktasında devreye girmektedir. Yeşil dönüşüm ekibi yol haritası raporunun hazırlanması, uygulanması ve izlenmesi süreçlerinde rol almak üzere yatırımcı tarafından oluşturulan en az üç kişiden oluşan ekibi ifade etmektedir. Yol haritası raporu uygun bulunan ve destek kararı alınan projeleri gerçekleştirecek olan tesislere ise program boyunca Yeşil Dönüşüm Merkezi unvanı verilecektir.
Başvuru sürecinde, yatırımcıların projelerinin amaçlarını, kapsamını ve hedeflerini açık bir şekilde belirtmesi gerekmektedir. Projelerin değerlendirilmesinde, belirlenen performans göstergelerine dayanarak birim üretim başına somut ve ölçülebilir iyileştirmeler sağlanması gerekmektedir. Program kapsamında belirlenen performans göstergeleri aşağıda listelenmiştir:
- Enerji tüketimi,
- Sera gazı emisyon miktarı,
- Hava kirletici emisyon miktarı,
- Karbon ayak izi,
- Su ayak izi,
- Hammadde tüketimi,
- Atık miktarı,
- Su tüketimi,
- Atık su miktarı,
- Atık su kirlilik yükü,
- Tesis atıklarından geri dönüştürülmüş girdi miktarı.
Başvurular, değerlendirme raporlarına göre kabul edilebilir veya revize edilmek üzere geri gönderilebilir.
Destek Kapsamı ve Unsurları
Yeşil Dönüşüm Destek Programı, desteklenen projelerde kullanılan teknoloji, yazılım ve donanım gibi çeşitli harcamaları kapsar. Ancak, tamamen yeni yatırım projeleri veya Ar-Ge faaliyetleri bu destek kapsamının dışındadır. Destekler, mevcut tesislerde yapılacak iyileştirmeler ve yatırımlar için sağlanmaktadır.
İzleme ve Tamamlama
Projelerin izlenmesi ve nihai durum ölçümleri, yatırım süresi boyunca belirli aralıklarla yapılır. Ancak hedeflere ulaşamayan projeler, destek kapsamından çıkarılır ve Yeşil Dönüşüm Merkezi unvanı iptal edilir.
Sonuç olarak, Yeşil Dönüşüm Destek Programı, işletmelere sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada kapsamlı bir destek sunmaktadır. Bu nedenle, Yeşil Dönüşüm Destek Programı, Türkiye’nin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada önemli bir rol oynamayı vaat eden bu programda Yeşil Dönüşüm Merkezi unvanını kazanmak, işletmelere çevresel sorumluluklarını yerine getirme ve sürdürülebilirlik konusundaki kararlılıklarını gösterme fırsatı vermektedir. Program kapsamında yapılacak iyileştirmeler, hem çevresel hem de ekonomik açıdan önemli kazançlar sağlayarak, işletmelerin gelecekteki başarılarını pekiştirir. Yatırımcılar için büyük fırsatlar sunan bu destek programı, yeşil dönüşüm yolunda atılacak adımlar için kapsamlı bir rehber niteliği taşıyor.
Referanslar
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. “YEŞİL DÖNÜŞÜM DESTEK PROGRAMI UYGULAMA USUL VE ESASLARI TEBLİĞİ.” Resmi Gazete, 26 Temmuz 2024, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/07/20240726-19.htm.
