Son yıllarda, iklim krizinin dünya genelinde hem doğal hem de sosyoekonomik etkilerini hissettirmeye başladığı açıkça gözlemlenmektedir. Deniz seviyelerinin yükselmesi ve sık sık karşılaşılan aşırı hava olayları gibi birçok alanda bu değişikliklerin izleri görülmektedir. 

Tarımın olumsuz etkilenmesinden ekosistemlerin bozulmasına kadar pek çok alanda etkileri hissedilen bu değişimlere karşı mücadelede, yerel ve ulusal önlemler yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle, uluslararası iş birliği ve anlaşmalar büyük önem taşımaktadır.

Bu bağlamda, Avrupa Birliği'nin iklim değişikliğiyle mücadelesinde Avrupa Yeşil Mutabakatı adı verilen bir adım önemlidir. Bu mutabakat, Avrupa'nın 2050 yılına kadar iklim nötr bir kıta olma hedefini açıkça ortaya koymaktadır ve bu hedefe ulaşmak için atılması gereken adımları belirlemektedir. Aynı zamanda, ekonomik büyümeyi doğal kaynakların kullanımından ayırarak sürdürülebilir bir ekonomik modelin nasıl oluşturulabileceğine dair yol haritası da sunmaktadır.

Bu blog yazısında Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın ne olduğu, temel hedefleri, Türkiye ve Türk şirketleri için ne anlama geldiği ve bu büyük dönüşümde Türkiye'nin nasıl bir rol oynayabileceği ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

Bireylerin ve kurumların bu büyük değişimde nasıl yer alabileceğini öğrenmek için okumaya devam edin.

Avrupa Yeşil Mutabakatı Nedir?

Avrupa Yeşil Mutabakatı, Avrupa Birliği'nin 2050 yılına kadar iklim nötr bir kıta olma hedefini gerçekleştirmek için oluşturduğu kapsamlı bir eylem planıdır. Bu plan, sürdürülebilir ekonomik büyümeyi teşvik etmeyi, çevresel etkileri azaltmayı, doğal kaynakları korumayı ve sosyal adalette ilerlemeyi amaçlamaktadır.

Aynı zamanda, Avrupa'nın iklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı ve çevresel bozulma gibi küresel çevresel zorluklarla başa çıkmasına yardımcı olmayı hedeflerken, yeşil teknolojilere ve inovasyona yatırım yaparak ekonomik fırsatlar yaratmayı da amaçlamaktadır.

Avrupa'nın Çevresel Vizyonu: Yeşil Mutabakat'ın Temelleri

Avrupa, endüstriyel gelişimden bu yana çeşitli çevresel sorunlarla karşı karşıya kalmıştır. Artan nüfus, yoğun sanayileşme ve enerji tüketimi, hava ve su kirliliği gibi sorunların yanı sıra iklim değişikliği gibi daha karmaşık meseleleri de beraberinde getirmiştir. 

Bu sorunların üstesinden gelmek amacıyla, Avrupa Birliği, sürdürülebilir bir gelecek vizyonu oluşturmuş ve bu vizyonun merkezine Yeşil Mutabakat'ı koymuştur. Yeşil Mutabakat, AB'nin çevre, ekonomi ve sosyal konuları bir araya getirerek, ekonomik büyümeyi doğal kaynakların kullanımından ayıran bir stratejiyi benimsemesidir.

Sürdürülebilir Bir Geleceğe Doğru: Yeşil Mutabakat'ın Amacı

Yeşil Mutabakat'ın temel amacı, ekonomik gelişmeyi sürdürülebilirlikle birleştirmektir. Bu, AB'nin 2050 yılına kadar iklim nötr bir kıta olma hedefiyle paralel olarak, tüm sektörlerde çevresel etkileri azaltmayı, doğal kaynakları korumayı ve yenilikçi teknolojilere yatırım yapmayı içermektedir. 

Bu vizyon, çevresel sorumluluğun yanı sıra sosyal adalette de ilerlemeyi hedeflemektedir. Yeşil Mutabakat, aynı zamanda, bireylerin yaşam kalitesini artırarak, daha temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşamalarını sağlamayı amaçlamaktadır.

Avrupa Yeşil Mütabakat’ın Hedefleri

Yeşil Mutabakat'ın spesifik hedefleri, Avrupa'nın sürdürülebilir bir geleceğe nasıl ulaşabileceğini göstermektedir:

1. Karbon Salınımlarının Azaltılması: 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını %50-55 azaltma hedefiyle, 2050 yılına kadar ise tamamen iklim nötr bir kıta olma hedefini benimsemektedir.
2. Yenilenebilir Enerji: Enerji tüketiminin %32'sinin 2030'a kadar yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanması hedeflenmektedir.
3. Enerji Verimliliği: 2030 yılına kadar enerji verimliliğinde %32.5 oranında bir artışın sağlanması öngörülmektedir.
4. Doğal Kaynakların Korunması: Ekosistemlerin ve biyoçeşitliliğin korunması, sürdürülebilir tarım ve balıkçılık uygulamalarının teşviki gibi önlemlerle doğal kaynakların korunması hedeflenmektedir.
5. Sirküler Ekonomi: Atık yönetimi, geri dönüşüm ve yeniden kullanım uygulamalarıyla sirküler ekonominin teşvik edilmesi amaçlanmaktadır.

Bu hedefler, Avrupa'nın sürdürülebilir bir geleceğe nasıl ulaşmayı planladığını gösteren somut adımlardır. Yeşil Mutabakat, hem bireylerin hem de iş dünyasının bu hedeflere nasıl katkıda bulunabileceğine dair bir rehber niteliğindedir.

Yeşil Mutabakatın Temel Başlıkları

Avrupa Yeşil Mutabakatı, iklim değişikliğiyle mücadele etmek, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını teşvik etmek ve ekonomik büyüme ile çevresel koruma arasında bir denge kurmak amacıyla bir dizi kritik başlık altında stratejik yaklaşımlar sunmaktadır. Bu başlıklardan bazıları şunlardır:

AB Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması

AB Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması, AB Emisyon Ticaret Sistemi'ne (AB ETS) benzer bir yaklaşım sunmaktadır. Bu mekanizmanın amacı, AB dışından gelen ürünlerin de emisyon hedefleriyle uyumlu olmasını sağlamaktır.

• Mekanizma, elektrik üretimi, emisyon-yoğun sanayi üretimi ve havacılık emisyonlarıyla sınırlı kalmayıp, 2026 itibariyle deniz taşımacılığı emisyonlarını da kapsama almayı planlamaktadır.
• ETS-2 kapsamında, binalar ve karayolu ulaşımında fosil yakıt kaynaklı emisyonları da içerecek şekilde genişlemiştir. Bunun yanında Sosyal İklim Fonu da bu kapsama dahildir.
• Sistemde, belirlenen bir emisyon üst sınırı bulunmakta ve işletmelerin yıllık emisyonları kadar tahsisatı yıl sonunda teslim etmeleri gerekmektedir.
• ETS’de sınırın altındaki işletmeler, sınırı aşan işletmelere tahsisat satabilir. Bu sayede, emisyonunu düşürebilen firmalar ekonomik bir avantaj elde eder.
• Emisyon ticareti gelirleri, yeşil ve adil bir dönüşümün finansmanında kullanılır.

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması hakkında daha detaylı bilgi almak için buradan yazımıza ulaşabilirsiniz.

AB Emisyon Ticaret Sistemi Nedir?

AB Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), Avrupa Birliği'nin iklim değişikliğiyle mücadele ederken ekonomik büyümeyi desteklemek için oluşturduğu bir karbon piyasasıdır. Bu sistem, belirlenen bir emisyon üst sınırı altında, firmaların kendi emisyonlarını azaltma hızlarına göre karbon kredisi alıp satmalarına olanak tanır.

ETS, firmaları daha temiz teknolojilere yatırım yapmaya ve enerji verimliliğini artırmaya teşvik eder. Bu sayede, AB'nin sera gazı emisyonunu azaltma hedeflerine ekonomik bir maliyetle ulaşması amaçlanır. Sistem aynı zamanda, düşük karbonlu bir ekonominin gelişimini destekleyerek, uzun vadede sürdürülebilir bir büyüme için altyapı oluşturmayı hedefler.

AB Döngüsel ve Sürdürülebilir Sanayi Politikaları

Avrupa Birliği, döngüsel ekonomi modelini benimseyerek, kaynak verimliliğini artırmak, atıkları minimize etmek ve ürünlerin yaşam döngüsü boyunca sürdürülebilirliğini teşvik etmek amacıyla bir dizi politika ve strateji oluşturmuştur. Bu politikalar, ürün tasarımından geri dönüşüm ve atık yönetimine kadar geniş bir alanda uygulanmaktadır.

Şirketler için Yeşil Mutabakat'ın Önemi

Avrupa Birliği'nin ekonomik gücü, global ticarette yer alan şirketler için AB'nin politika ve uygulamalarını yakından takip etmeyi kaçınılmaz kılar. Doğrudan ya da dolaylı olarak AB ile ticarette bulunan şirketler, Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın ortaya koyduğu sürdürülebilirlik standartları ve kurallarına ayak uydurmak zorundadır. 

Bu mutabakat sadece çevresel adımlar değil, aynı zamanda ekonomik sürdürülebilirliğe yönelik stratejik adımlar sunar. Eğer AB pazarında aktif şirketler Yeşil Mutabakat'ın yeniliklerini benimsemezlerse, hem ticari fırsatları kaçırma hem de yeni düzenlemelere uyum sağlama konusunda zorluk yaşama riskiyle karşılaşabilirler.

Şirketlerin Yeşil Mutabakata Uyum Süreci

AB pazarında etkin ve karlı bir konumda olabilmek için şirketlerin Yeşil Mutabakat'a uygun bir dönüşüm gerçekleştirmeleri gerekir. Bu süreç, sadece sürdürülebilir üretim metodlarını benimsemekle kalmaz; aynı zamanda yeşil enerji kullanımı, döngüsel ekonomi ilkesine uygun hareket etmek, çalışanların sürdürülebilirlik konusunda bilinçlendirilmesi ve yeşil inovasyona yatırım yapılmasını da içerir. 

AB Yeşil Mutabakatı'nın temel ilke ve hedefleriyle uyumlu olarak bu değişiklikleri benimseyen şirketler, hem ekonomik hem de çevresel faydalar elde edebilir.

Sürdürülebilirlik Stratejilerinin Benimsenmesi

Yeşil Mutabakat'a uyumlu bir iş modeline geçmek isteyen şirketler, karbon ayak izini azaltma, atık yönetimi, enerji verimliliği ve sirküler ekonomi gibi sürdürülebilirlik stratejilerini benimsemelidir. Örneğin; yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş, sıfır atık hedefi belirleme ya da ürünlerin yaşam döngüsü boyunca sürdürülebilirlik prensiplerini uygulama gibi adımlar atılabilir.

Yeşil Teknolojilere ve Yeniliklere Yatırım Yapma

Yeşil teknolojilere yapılan yatırımlar, şirketlerin sadece çevresel sorumluluklarını yerine getirmelerini değil, aynı zamanda AB Yeşil Mutabakat'ının hedefleri doğrultusunda stratejik avantaj elde etmelerini sağlar. Özellikle karbon yakalama, enerji depolama, sirküler ekonomi çözümleri gibi alanlarda yapılan yenilikçi yatırımlar, şirketleri bir adım öne çıkarır.

Yeşil Dönüşüm: Ekonomik Fırsatlar ve Zorluklar

Yeşil dönüşüm, şirketler için hem bir fırsat hem de bir zorluktur. Ekonomik avantajlar arasında sürdürülebilir ürün ve hizmetlere olan artan tüketici talebi, enerji verimliliği sayesinde maliyetlerin azalması ve yeşil teknolojilere yapılan yatırımların uzun vadede getireceği yüksek karlılık bulunmaktadır. Ancak, Yeşil Mutabakat'ın öngördüğü ilkelere uyum sağlamak, başlangıçta yüksek yatırım maliyetleri, iş modellerinde yapısal değişiklikler ve sektörel adaptasyon gibi zorlukları da beraberinde getirebilir. 

Ancak, bu zorluklar aşıldığında, şirketler sadece çevresel kazanımlar değil, aynı zamanda ekonomik kazançlar da elde edebilirler.

Türkiye ve Yeşil Mutabakat: Neden Önemli?

Avrupa Birliği ile olan tarihsel ve ekonomik ilişkileri bağlamında, Türkiye'nin Avrupa Yeşil Mutabakatı'na uyumu, ülke ekonomisi için hem ekonomik hem de stratejik bir öneme sahiptir. AB, 2019'da ilan ettiği Yeşil Mutabakat ile, yeşil ekonomiye doğru bir dönüşümü hedef alırken, bu değişiklik sadece kendi iç pazarını değil, aynı zamanda AB ile ticaret ilişkisi içerisinde olan tüm ülkeleri de yakından ilgilendirmektedir. Bu yeni vizyon, temiz enerji kullanımını teşvik ederek, karbon ayak izini azaltmayı amaçlamaktadır.

Avrupa Birliği ile Ticarette Karbon Düzenlemeleri

Karbon vergisi, sadece bir çevresel koruma önlemi olarak değil, aynı zamanda ticari rekabeti de yeniden şekillendiren bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye'nin, AB'ye yaptığı ihracatta, bu yeni vergi düzenlemesine uygunluğu, rekabetçilik açısından kritik bir öneme sahip. Özellikle karbon yoğun sektörlerde faaliyet gösteren Türk şirketleri, bu vergilendirmeyle yüksek maliyetlerle karşı karşıya kalabilir.

Türkiye'nin Karbon Ayak İzi ve AB İle Ticaretin Geleceği

Türkiye, sanayi ve enerji sektörlerindeki yoğun faaliyetleri nedeniyle yüksek karbon salınımlarına sahip bir ülkedir. Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın getirdiği sıkı karbon salınımları sınırlamaları, Türkiye'nin AB'ye olan ihracatını olumsuz etkileyebilir. Bu bağlamda, Türkiye'nin karbon salınımlarını azaltmaya yönelik politika ve stratejilerini yeniden değerlendirmesi, AB ile olan ticari ilişkisinin sürdürülebilirliği için kritik bir önem taşımaktadır.

Yeşil Mütabakat Eylem Planı: Türkiye'nin Cevabı

Türkiye, Avrupa'nın Yeşil Mutabakatına yanıtsız kalmamış, Ticaret Bakanlığı'nın liderliğinde "Yeşil Mutabakat Eylem Planı"nı oluşturmuştur. 2021 yılında Resmi Gazete'de yayımlanan bu eylem planı, Türkiye'nin yeşil dönüşümünü nasıl gerçekleştireceğini, hangi sektörlerin öncelikli olarak dönüşüme uğrayacağını ve bu süreçte hangi adımların atılacağını detaylı bir şekilde ortaya koymaktadır. Eylem planı, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde Türkiye'nin sürdürülebilir bir ekonomiye geçiş stratejisini belirlemektedir.

Yeşil Mutabakat Eylem planına buradan ulaşabilirsiniz.

Sonuç

Yeşil Mutabakat, Avrupa Birliği'nin sürdürülebilir bir geleceğe doğru attığı adımların başında geliyor ve bu adımlar, global ekonominin gidişatını ciddi bir şekilde etkiliyor. Özellikle AB pazarında faaliyet gösteren şirketler, bu mutabakatın getirdiği fırsatları ve zorlukları yakından hissediyorlar. Türkiye ve diğer ülkelerdeki şirketler için Yeşil Mutabakat, enerji verimliliği, sürdürülebilir ürün ve hizmet talebi artışı gibi birçok ekonomik fırsatı beraberinde getiriyor. 

Ancak, bu mutabakatın getirdiği standartlara uyum sağlamak, başlangıçta yüksek maliyetler ve adaptasyon zorlukları gibi engelleri de beraberinde getirebiliyor.

Bu noktada, Carbon Gate gibi sektöre özel sürdürülebilirlik hizmetleri sunan firmaların önemi ortaya çıkıyor. Carbon Gate'in sunduğu hizmetler - Emisyon Ölçümü, Karbon Ofsetleme, Danışmanlık ve Sertifikasyon - şirketlerin Yeşil Mutabakat'a uyum sürecini kolaylaştırıyor. ISO 14064 ve GHG Protokolüne göre gerçekleştirilen emisyon ölçümleri, şirketlerin karbon ayak izini bilinçli bir şekilde takip etmelerine olanak tanıyor.

Carbon Gate'in danışmanlık hizmetleri, işletmelerin karbon ayak izini azaltma stratejilerini belirlemelerine ve bu stratejileri uygulamalarına yardımcı oluyor. Son olarak, sertifikasyon hizmeti, şirketlerin sürdürülebilirlik çalışmalarını bağımsız ve güvenilir bir şekilde doğrulamalarını sağlıyor.

Sonuç olarak, Yeşil Mutabakat, global ölçekte bir sürdürülebilirlik hareketinin başlangıcını işaret ediyor ve bu harekete uyum sağlamak, şirketler için kaçınılmaz bir zorunluluk haline geliyor. 

Bu süreçte, Carbon Gate’in sunmuş olduğu sektöre özel uçtan uca hizmetler, şirketlere bu dönüşümü daha kolay, verimli ve etkili bir şekilde gerçekleştirme konusunda önemli katkılar sağlıyor.

Siz de Carbon Gate hizmetlerini daha yakından tanımak ve şirketinizde yeşil dönüşümü bugün başlatmak için hemen bizimle iletişime geçin!